Dạy cho Việt Nam một bài học không phải là chính sách của Trung Quốc

"Dạy cho Việt Nam một bài học" không phải là chính sách của Trung Quốc

Bài đăng trên Nghiên cứu Biển Đông Thứ tư, 01 Tháng 8 2012 10:42

Thời báo Hoàn Cầu đăng bài phỏng vấn nguyên Đại sứ Trung Quốc tại Việt Nam Tề Kiến Quốc về quan hệ Việt – Trung, với tựa đề “Quan điểm ‘một lần nữa dạy cho Việt Nam một bài học’ không phải là chính sách của Trung Quốc”.


Lời tòa soạn: Trong bối cảnh Trung Quốc thành lập “thành phố Tam Sa”, các nước Việt Nam và Philippines tuyên bố phản đối, Mỹ bày tỏ lo ngại, cục diện Biển Đông trở thành tâm điểm được chú ý. Quan hệ Việt – Mỹ đang ngày càng nồng ấm, Mỹ cũng công khai ủng hộ Việt Nam trong vấn đề tranh chấp, Việt Nam thì ngày càng cho thấy xu hướng ‘liên kết Hoa Kỳ đối kháng Trung Quốc’. Trước tình hình đó, mâu thuẫn Trung – Việt trong vấn đề Biển Đông sẽ tới mức độ nào? Chính sách của Trung Quốc đối với Việt Nam là gì? Phóng viên thời báo Hoàn Cầu có bài phỏng vấn ông Tề Kiến Quốc, nguyên Đại sứ Trung Quốc tại Việt Nam, hiện là Chủ nhiệm Trung tâm Nghiên cứu Châu Á – Thái Bình Dương.

Phóng viên: Xin ông cho biết quan điểm về cái gọi là ‘nhân tố Trung Quốc’ đằng sau quan hệ Việt – Mỹ?

Tề Kiến Quốc: Về tổng thể, việc Việt Nam và Hoa Kỳ thắt chặt quan hệ là trên cơ sở nhu cầu của mỗi bên, cho dù đằng sau đó vẫn có cái gọi là ‘nhân tố Trung Quốc’, điều này Việt Nam và Mỹ rõ hơn ai hết. Đôi khi hai bên vẫn cần có một sự giải thích, ví dụ như việc tăng cường quan hệ quốc phòng được giải thích là không nhằm vào nước thứ ba, hay sau khi Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ thăm cảng Cam Ranh, Việt Nam lập tức đưa ra giải thích rằng chiến hạm Mỹ chỉ vào để sử dụng dịch vụ hậu cần, và Việt Nam coi trọng tất cả các nước như nhau. Tôi từng nhiều lần nói với các bạn Việt Nam rằng, “Việt Nam coi trọng quan hệ với Mỹ, điều đó chúng tôi hoàn toàn có thể hiểu, nhưng việc các bạn phát triển quan hệ đó không nên nhằm đối phó Trung Quốc”, và phía Việt Nam luôn trả lời “Việt Nam tăng cường quan hệ với Mỹ không hề nhằm vào Trung Quốc”.

Phóng viên: Việt Nam rất tích cực trong vấn đề Biển Đông, ông nhận định như thế nào về thái độ của Việt Nam gần đây?

Tề Kiến Quốc: Tôi cho rằng, Việt Nam cần phải nghiên cứu thật kỹ cục diện Biển Đông để không đưa ra những phán đoán sai lầm. Giống như Philippines đã phán đoán sai lầm trong sự kiện đảo Hoàng Nham, cho rằng Mỹ thực hiện chiến lược ‘hướng Đông’, tới đây sẽ điều động 60% lực lượng hải quân tới khu vực này, họ cho rằng đây là ‘thời cơ’ để giành được sự giúp đỡ của Mỹ, đó là một sai lầm. Mỹ sẽ không bao giờ làm người ‘thanh toán hóa đơn’ cho Philippines trong tranh chấp đảo Hoàng Nham. Tôi hy vọng Việt Nam sẽ không mắc phải những sai lầm như Philippines.

Phóng viên: Xung đột Trung - Việt trong vấn đề Biển Đông có thể lớn đến mức nào? Liệu có tới mức sử dụng vũ lực để giải quyết vấn đề không?

Tề Kiến Quốc: Trong vấn đề Biển Đông, có người nói rằng ‘sắp có chiến tranh’, nhưng tôi cho rằng khả năng này là rất nhỏ. Bởi vì cả Trung Quốc và Việt Nam đều mong muốn khu vực này hòa bình ổn định, đều chủ trương giải quyết vấn đề thông qua đối thoại. Lập trường này của Trung Quốc cho đến nay chưa hề thay đổi. Tôi cũng nhận thấy Việt Nam gần đây đặc biệt nhấn mạnh “giải quyết tranh chấp thông qua đàm phán hòa bình”. Khi còn công tác tại Vụ Châu Á – Bộ Ngoại giao, tôi từng phụ trách 03 cơ chế đàm phán biên giới lãnh thổ với phía Việt Nam, từng tham gia hoàn thành đàm phán phân định biên giới trên bộ, phân định Vịnh Bắc Bộ và tham gia đàm phán về vấn đề Biển Đông. Với các thỏa thuận đã ký kết, đến nay tình hình biên giới hai nước ổn định, mang lại lợi ích hết sức thiết thực cho nhân dân hai nước, đặc biệt là nhân dân vùng biên. Riêng vấn đề Biển Đông, do lập trường của hai bên có nhiều đối lập nên chưa đạt được tiến triển thực chất, mới chỉ đi đến nhất trí sẽ giải quyết vấn đề thông qua đàm phán.

Phóng viên: Nếu như tình hình đòi hỏi, Trung Quốc có thể thực hiện “trừng phạt kinh tế” đối với Việt Nam hay không?

Tề Kiến Quốc: Kinh tế hai nước Trung – Việt có tính bổ sung cho nhau rất cao, hai bên cùng tuân theo nguyên tắc bình đẳng cùng có lợi, bởi vậy hợp tác kinh tế mậu dịch hai nước phát triển rất mạnh mẽ, kim ngạch thương mại song phương năm 2011 đã vượt qua 40 tỷ USD. Mặc dù tồn tại vấn đề Biển Đông, nhưng quan hệ mậu dịch hai nước vẫn tiếp tục tăng thêm hơn 10 tỷ USD.

Vì vậy, quan hệ kinh tế hai nước đã phát triển đến giai đoạn gắn kết lợi ích lẫn nhau, không hề có vấn đề “trừng phạt”. Bởi vậy tôi chủ trương không nên khinh suất sử dụng biện pháp trả đũa kinh tế.

Theo Thời báo Hoàn Cầu

Quốc Trung (gt)