Cháy xe máy, ô tô: Chưa có ngành khoa học nghiên cứu chuyên sâu

Liên quan đến các vụ cháy xe ô tô, mô tô chưa tìm ra nguyên nhân:

Chưa có ngành khoa học nghiên cứu chuyên sâu

Bài đăng trên Đại Đoàn Kết (27/02/2012)

"Nếu Việt Nam không có một nền khoa học cơ bản vững chắc (sinh viên hiện nay rất ít ham thích các ngành khoa học cơ bản), nếu không xây dựng được những Viện khoa học chuyên sâu, đủ mạnh, nếu kinh phí dành cho các ngành khoa học đầu tư thiếu tập trung như hiện nay... sẽ còn rất nhiều chuyện khó giải thích thấu tình đạt lý như tìm thủ phạm của các vụ cháy xe, gây bức xúc trong dư luận thời gian qua - GS Nguyễn Lân Dũng, Chủ tịch Hội các ngành Sinh học Việt Nam nhấn mạnh.

Trước đó, nhiều ý kiến "thiên về” thủ phạm của cháy xe là do xăng. PGS.TS. Nguyễn Khắc Trai, ĐH Bách Khoa Hà Nội cho rằng, khi dùng xăng có nhiều tạp chất, khả năng sẽ gây hại lên các chi tiết vận hành xe khi xe đang chạy, dẫn tới chập cháy. TS Phan Ngọc Trung, Viện trưởng Viện Dầu khí Việt Nam nhấn mạnh, việc xăng được pha acetone, một chất được pha lẫn với xăng làm tăng lợi nhuận (Doanh nghiệp pha acetone để giảm giá thành chi phí) sẽ ăn mòn nhựa và cao su, khi gặp tia lửa điện sẽ cháy vì ở Việt Nam, tất cả các chi tiết của động cơ xăng thông dụng không được chế tạo chống acetone. Ông Hoàng Mạnh Hùng, nguyên Phó Viện trưởng Viện Khoa học hình sự lý giải, xăng dầu được trộn các loại dung môi công nghiệp giá rẻ sẽ có tác động dần dần tới phương tiện. Đến lúc rò rỉ ở dạng lỏng hoặc ở dạng bay hơi, gặp tia lửa điện có thể dẫn đến cháy xe...


Theo GS Nguyễn Lân Dũng, chuyện nhiều xe bị cháy, cháy cả lúc không sử dụng lẫn khi di chuyển, cháy ở đủ mọi loại xe khác nhau, ở nhiều thời điểm khác nhau suốt mấy tháng qua vậy mà không tìm ra nguyên nhân xác thực của chuyện cháy xe, là chuyện khó chấp nhận. Một số chuyên gia đổ cho xăng khi qua kiểm tra đã phát hiện ra việc gian lận trộn lẫn xăng không đúng quy định vào xăng tiêu dùng để kiếm lời là chuyện cần phải xử lý nghiêm minh theo Nghị quyết của Hội nghị Trung ương IV, vì làm thiệt hại cho dân, là sự tham nhũng tinh vi của một bộ phận hệ thống cán bộ, nhân viên kinh doanh trong ngành xăng dầu, nhưng câu hỏi đặt ra "có phải vì chất lượng xăng mà gây cháy xe hay không? Đến nay, vẫn chưa có cơ quan nào khẳng định được”.

"Từ chuyện này tôi cho rằng, nguyên nhân sâu xa là chúng ta chưa xây dựng được một đội ngũ cán bộ nghiên cứu khoa học chuyên sâu. Một năm Quốc hội dành cho sự nghiệp nghiên cứu khoa học tới 600 triệu USD, nhưng đụng đến vấn đề này lại lúng túng, không cơ quan chuyên ngành nào lý giải thấu đáo. Như chuyện cháy xe, vậy Viện nghiên cứu nào nghiên cứu về xăng dầu, về ô tô, xe máy... để có thể trả lời trước công luận? Phải chăng, chúng ta đã sử dụng kinh phí nghiên cứu khoa học một cách dàn trải, nên chưa có được những Viện nghiên cứu đầu ngành về từng lĩnh vực, để khoa học thực sự thiết thực phục vụ sản xuất và đời sống”, GS Nguyễn Lân Dũng nhấn mạnh.

Sự bức xúc của GS Nguyễn Lân Dũng xuất phát từ lý do trong hơn 72 vụ cháy xe trong cả nước, riêng năm 2011 (22 vụ cháy xe máy và 50 vụ cháy xe ôtô) mới làm rõ nguyên nhân của 25 vụ, còn lại 47 vụ chưa tìm ra "thủ phạm”, khiến người dân luôn thường trực nỗi lo: Không biết khi nào đến lượt xe mình bị cháy. Mới đây nhất lại tiếp tục cháy xe ô tô Civic 1.8 tại Nha Trang (Khánh Hòa), cháy xe ô tô Nissan 2.0 XV của diễn viên Lê Khánh, cháy xe BMW tại TP. Hồ Chí Minh... trước đó, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo điều tra nguyên nhân cháy nổ. Công việc này được giao cho 4 bộ: Bộ Giao thông vận tải, Bộ Công Thương, Bộ Khoa học công nghệ, Bộ Công an. Nhưng đến nay, thực tế trả lời công luận mới dừng ở mức phỏng đoán, giả định.


GS Nguyễn Lân Dũng cho biết thêm, nếu thực các cơ quan chức năng chưa "đủ trình độ” trả lời về chuyện cháy xe liên tiếp trong thời gian qua cần liên hệ với các nhà khoa học người Việt tại nước ngoài cùng tham gia nghiên cứu để có được câu trả lời xác đáng. Hoặc có thể mời các chuyên gia thế giới nguyên cứu chuyên sâu để lý giải, kết luận. Như vậy sẽ dễ dàng hơn rất nhiều, trong việc tìm hướng hiệu quả nhất để khắc phục, thay vì cứ giả định cho chất này, chất kia, nguyên nhân này, nguyên nhân khác, thậm chí tại cả "chuột”... Thiết nghĩ, khi chưa có câu trả lời chính thức từ phía các cơ quan chức năng, thì đây mới chỉ là những nghi vấn, nhưng không thể để những nghi vấn này ngày càng gây sự hoang mang trong dư luận khi các vụ cháy xe vẫn tiếp tục xảy ra mà vẫn chưa có lời giải đáp.

Nói như TS Lê Xuân Rao, Giám đốc Sở Khoa học công nghệ Hà Nội tại Hội thảo khoa học đi tìm nguyên nhân gây cháy hàng loạt ô tô, xe máy tổ chức mới đây tại Hà Nội, cần sự vào cuộc thực sự của các nhà khoa học trong và ngoài nước. Lý giải phải dựa trên cơ sở khoa học mới có tính thuyết phục, để cơ quan đầu ngành có kết luận sớm nhất, cho những người sử dụng phương tiện thực sự yên tâm.

Tuấn Việt