Tranh chấp Biển Đông có thể dẫn tới xung đột

Tranh chấp Biển Đông có thể dẫn tới xung đột

29/06/2011 06:00:00 AM (GMT+7)

Rủi ro ngày càng gia tăng trong những vụ việc xảy ra trên biển liên quan tới Trung Quốc có thể dẫn tới chiến tranh ở châu Á, Viện Lowy về các chính sách quốc tế của Australia cảnh báo.

Tập trung vào Biển Đông và biển Hoa Đông, cách hành xử liều lĩnh của quân đội Trung Quốc, những nhu cầu về tài nguyên và sự quả quyết lớn hơn, có thể dẫn tới xung đột vũ trang thu hút Mỹ và những cường quốc khác, Viện Lowy nói trong một báo cáo.


"Các tuyến đường biển của Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương trở nên đông đúc hơn, tranh cãi nhiều hơn và nguy cơ xung đột lớn hơn. Các lực lượng hải quân và không quân được củng cố giữa lúc diễn ra sự thay đổi cán cân kinh tế chiến lược”, tác giả báo cáo Rory Medcalf và Raoul Heinrichs viết.

"Sự va chạm của Trung Quốc với Mỹ, Nhật Bản và Ấn Độ dường như dai dẳng và gia tăng. Khi số lượng và tốc độ những vụ việc gia tăng, thì rất dễ leo thang thành đối đầu vũ trang, khủng hoảng ngoại giao hay thậm chí là xung đột”, báo cáo cho biết.

Nghiên cứu về những cường quốc chính và an ninh hàng hải ở Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương xuất bản giữa lúc Trung Quốc chuẩn bị ra mắt tàu sân bay đầu tiên (có lẽ trong tuần này) – một diễn biến gây lo lắng trong khu vực về việc Trung Quốc không ngừng mở rộng sức mạnh quân sự.

Trong tháng này, Trung Quốc đã điều một trong những tàu tuần tra dân sự lớn nhất tới Biển Đông. Còn trong hôm qua (27/6), Thượng viện Mỹ đã thông qua một nghị quyết phàn nàn về việc Trung Quốc dùng vũ lực chống lại các tàu Việt Nam và Philippines ở Biển Đông.

“Vùng nguy hiểm”

Theo Medcalf và Heinrichs các hoạt động tuần tra hàng hải nhiều hơn, việc xâm nhập giám sát, cùng với sự gia tăng chủ nghĩa dân tộc và tranh chấp tài nguyên… tất cả đã gây khó khăn lớn hơn trong việc kiềm chế những tranh cãi về chủ quyền hàng hải. "Tất cả những yếu tố này đang làm cho châu Á trở thành một vùng nguy hiểm với các vụ việc xảy ra trên biển: những cuộc đụng độ cự ly gần bao gồm các tàu và máy bay từ các bên đối đầu, đặc biệt là ở những khu vực nhạy cảm hay tranh chấp”, báo cáo nhấn mạnh.

Báo cáo đề cập chi tiết tới căng thẳng giữa Trung Quốc và Nhật, đặc biệt là từ tháng 4/2010 khi hải quân Trung Quốc diễn tập ở gần đảo Okinawa, phía nam Nhật Bản; tiếp sau đó là việc Nhật Bản bắt giữ một thuyền trưởng tàu cá Trung Quốc – người bị cáo buộc đã cố tình đâm vào một tàu tuần tra của Nhật.

Những vụ việc này đã dẫn tới một cuộc khủng hoảng ngoại giao và thậm chí Trung Quốc còn tạm ngừng xuất khẩu đất hiếm sang Nhật.

Mặc dù đã có những dấu hiệu ban đầu về sự ấm lên trong quan hệ song phương Nhật – Trung sau thảm họa sóng thần, động đất và cuộc khủng hoảng hạt nhân ở Nhật hồi tháng 3, nhưng quan hệ an ninh vẫn ở mức căng thẳng khi tháng trước, Nhật Bản phải nhanh chóng điều máy bay chiến đấu khi các máy bay Trung Quốc đến gần quần đảo tranh chấp.

Báo cáo đề cập tới việc Bắc Kinh khiến những quốc gia Đông Nam Á lo lắng về “lợi ích cốt lõi” ở Biển Đông, và tại Australia là sự quan ngại về hành xử an ninh trong tương lai của Trung Quốc trong khi có khá nhiều đồn đoán rằng, cuộc cạnh tranh giữa Ấn Độ và Trung Quốc trên biển “chỉ là vấn đề thời gian”.

Medcalf và Heinrichs cho rằng, những nỗ lực mới là điều cần thiết để xây dựng lòng tin trong khu vực và cần có sự tham gia của Trung Quốc trong các cuộc đối thoại quân sự tiếp tục diễn ra với Mỹ và Nhật Bản. Theo họ, các đường dây nóng về an ninh hàng hải cũng thực sự cần thiết giữa Mỹ và Trung Quốc, giữa Nhật Bản và Trung Quốc để tạo điều kiện cho những phản ứng kịp thời với bất kỳ vụ việc nào.

Thái An (Theo Reuters)

Báo cáo mới về nguy cơ bùng nổ quân sự trên Biển Đông

Thứ tư, 29 Tháng 6 2011 16:53

Ngày càng có nhiều nguy cơ các sự cố trên Biển Đông sẽ dẫn đến chiến tranh ở châu Á, có thể lôi kéo Mỹ và các cường quốc khác tham gia. Đó là cảnh báo của Viện Nghiên cứu Lowy - cơ quan tham vấn của Ôxtrâylia - trong một báo cáo được công bố ngày 28/6. “Crisis and confidence: major powers and maritime security in Indo-Pacific Asia”

Theo hai chuyên gia Rory Medcalf và Raoul Heinrichs, tác giả của báo cáo nêu trên, các tuyến đường hàng hải ở Biển Đông ngày càng chật chội, dễ gây tranh chấp và dễ dẫn đến xung đột vũ trang. Các lực lượng hải quân và không quân của các nước được tăng cường trong bối cảnh có những thay đổi về cán cân sức mạnh kinh tế chiến lược. Báo cáo trên dự báo: “Những va chạm giữa Trung Quốc và Mỹ, Nhật Bản, Ấn Độ rất có thể sẽ kéo dài và gia tăng cường độ, do đó nhiều khả năng sẽ có một vụ leo thang thành xung đột vũ trang, khủng hoảng ngoại giao và thậm chí có thể dẫn đến chiến tranh”.

Theo báo cáo trên, cách hành xử của giới quân sự Trung Quốc trên vùng biển Hoa Đông và Biển Đông, cùng với nhu cầu năng lượng và thái độ quyết đoán hơn của Bắc Kinh, càng khiến nguy cơ xung đột vũ trang gia tăng ở Biển Đông. Hai chuyên gia này cho rằng các quốc gia có liên quan cần tiếp tục xây dựng niềm tin với Trung Quốc, trong khi Mỹ cần tiếp tục trấn an đồng minh và răn đe Trung Quốc. Các biện pháp khác mà hai tác giả đưa ra bao gồm:

- Liên tục tác động để các cuộc thảo luận trong nội bộ Trung Quốc thiên về hướng tiếp tục đối thoại quân sự với Mỹ và Nhật Bản.

- Thực hiện đúng đắn việc thiết lập đường dây nóng an toàn hàng hải Mỹ-Trung và Trung-Nhật nhằm có phản ứng tức thì đối với các sự cố.

- Cải thiện việc xử lý khủng hoảng và cơ chế phối hợp giữa các đối tác và đồng minh của Mỹ, điều này cũng có thể tạo ra tấm gương cho Trung Quốc.

- Các nước tầm trung, nhất là Ôxtrâylia, nên tiếp tục nỗ lực để duy trì quan hệ quân sự với Trung Quốc ngay cả những lúc quan hệ của các quốc gia lớn đang căng thẳng.

- Nghiêm túc chú ý tới các sự cố hàng hải tại các diễn đàn quốc gia đa phương.

Hãng tin Reuters trích lời ông Ian Storey, chuyên gia thuộc Viện Nghiên cứu Đông Nam Á ở Xinh-ga-po, nhận định bản báo cáo trên là “đánh giá cân bằng và đáng tin cậy” về nguy cơ bùng nổ quân sự trên Biển Đông. Theo ông Storey, "do thiếu hoàn toàn các biện pháp xây dựng lòng tin và ngăn xung đột giữa các nước tranh chấp chủ quyền, chẳng bao lâu nữa, một vụ đụng độ trên biển sẽ leo thang thành xung đột nghiêm trọng hơn, với những tác động đáng lo ngại cho sự ổn định của khu vực”.

Một số nhà nghiên cứu cũng nhận định khả năng xảy ra xung đột vũ trang trên Biển Đông hiện không lớn, nhưng việc Trung Quốc tuyên bố chủ quyền đối với phần lớn diện tích của vùng biển này sẽ luôn là ngòi nổ cho các sự cố trong tương lai. Họ cũng nói cách ứng xử của Trung Quốc trên biển còn liên quan tới tình hình nội bộ của Trung Quốc và quyền lực ngày càng mạnh lên của các tỉnh duyên hải so với chính quyền Trung ương nước này.

Viện Lowy nhận định rằng việc tăng cường khả năng quân sự ở châu Á cả về không lực lẫn hải quân đồng nghĩa với việc khu vực này đã trở thành một khu vực “nguy hiểm”, dễ xảy ra đụng độ giữa các thế lực đối nghịch, đặc biệt tại những khu vực nhạy cảm, đang bị tranh chấp. Viện Lowy cho rằng Biển Đông giờ đây có thể được xem như một điểm nóng chiến lược khác tại Đông Á.

Việc đưa ra báo cáo trên cũng cho thấy sự quan tâm lớn của giới nghiên cứu Ôxtrâylia đối với Biển Đông và an ninh khu vực Thái Bình Dương. Bên cạnh đó, cuộc tranh đua giữa Trung Quốc và Ấn Độ trên biển “chỉ còn là vấn đề thời gian”. Báo cáo này được công bố đúng vào thời điểm Trung Quốc đang chuẩn bị cho ra mắt tàu sân bay đầu tiên của nước này, biểu tượng cho sự bành trướng quân sự của Bắc Kinh, khiến các nước trong khu vực thêm lo ngại. Trong tháng này, Trung Quốc cũng đã đưa chiếc tàu hải giám lớn nhất của nước này đến Biển Đông, gây phản ứng mạnh từ phía Philíppin.

Đinh Tuấn (tổng hợp)