Dự đoán về Thường vụ Bộ Chính trị Trung Quốc khóa 18

Dự đoán về Thường vụ Bộ Chính trị Trung Quốc khóa 18

Thứ năm, 14 Tháng 7 2011 14:07

Theo trang web của tờ "Liên hợp Buổi sáng" (Xinh-ga-po), trong phiên thảo luận sáng 12/7 tại Diễn đàn Toàn cầu Tương lai Trung Quốc tổ chức tại Xinh-ga-po trong hai ngày 11-12/7, các đại biểu đã sôi nổi trao đổi ý kiến về các ứng cử viên Thường vụ Bộ Chính trị Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc khóa tới (khóa 18).

Khi bàn về ảnh hưởng của việc nếu Giang Trạch Dân qua đời đối với Đảng Cộng sản Trung Quốc, Giáo sư, Tiến sĩ Trịnh Vĩnh Niên, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Đông Á thuộc Đại học Quốc gia Xinhgapo, cho rằng sự phát triển trên thực tế của chính trị Trung Quốc giống như các chính thể dân chủ là điều có thể dự đoán được. Tuy nhiên, hệ thống chính trị của Trung Quốc cũng có các đặc điểm khác biệt, trong đó đa nguyên hóa nội bộ là một điểm quan trọng.

Theo Giáo sư Trịnh Vĩnh Niên, ở phương Tây, người ta có thể duy trì sự độc lập của mình bên ngoài đảng cầm quyền, nhưng ở Trung Quốc thì buộc phải ở trong thể chế. Đảng Cộng sản Trung Quốc là một đảng kiểu “trăm sông đổ về biển”, không chỉ đơn thuần đại diện cho công nhân và nông dân, tiến trình chính trị ở nước này có thể bị điều khiển bởi vài gia tộc. Tuy nhiên, việc chỉ dựa vào vài gia tộc để giành quyền chủ đạo ở nước này là không dễ dàng. Hiện nay, ở Trung Quốc đã có rất nhiều lời kêu gọi thực hiện dân chủ trong đảng, song Thường vụ Bộ Chính trị Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc có tới 9 thành viên. Điều này có nghĩa rất khó để có thể xảy ra việc một người chi phối tất cả.

Bên cạnh đó, nội bộ Đảng Cộng sản Trung Quốc còn bị hạn chế bởi nhiệm kỳ và tuổi tác. Tất cả các đảng viên chỉ có thể lãnh đạo đất nước 2 nhiệm kỳ và ở khía cạnh này, quy định của Đảng Cộng sản Trung Quốc đã đạt được hiệu quả giống như chế độ bầu tổng thống của phương Tây. Ngay cả Thủ tướng Chu Dung Cơ, dù rất được hoan nghênh, nhưng cũng phải nghỉ hưu sau 2 nhiệm kỳ. Chế độ nhiệm kỳ rất quan trọng, giúp tránh được tình trạng độc tài cá nhân. Tất nhiên, hiện nay, Đảng Cộng sản Trung Quốc vẫn chưa xác lập được cơ chế dân chủ trong đảng một cách toàn diện và hoàn chỉnh. Ngoài ra, chế độ luân chuyển cán bộ của Đảng Cộng sản Trung Quốc cũng rất quan trọng. Nếu là cán bộ sinh ra ở Quảng Châu thì không thể làm lãnh đạo Quảng Châu nhằm tránh sự lớn mạnh của lợi ích địa phương.

Giáo sư Trịnh Vĩnh Niên cho biết ở Xinh-ga-po, việc hạn chế tuổi tác của lãnh đạo bị coi là lãng phí nhân tài. Nhưng ở Trung Quốc, cho dù vẫn còn năng lực nhưng đã 65 tuổi thì nhất định phải về hưu và việc này giúp cho quá trình “thay cũ đổi mới” trong Đảng Cộng sản Trung Quốc diễn ra rất nhanh.

Xem xét việc thay đổi lãnh đạo Trung Quốc, người ta sẽ thấy có cả nhân tố xác định lẫn nhân tố không xác định. Hai nhân tố xác định là việc Tập Cận Bình và Lý Khắc Cường nhất định sẽ đảm nhiệm cương vị lãnh đạo cao hơn, bảo đảm tính ổn định của thể chế. Như vậy, trong Thường vụ Bộ Chính trị vẫn còn 7 vị trí phải cạnh tranh. Căn cứ theo thông lệ “7 lên 8 xuống” (từ 67 tuổi trở xuống có thể ở lại, từ 68 tuổi trở lên sẽ về hưu), 9 nhân vật là Du Chính Thanh (Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thượng Hải), Bạc Hi Lai (Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trùng Khánh), Vương Kỳ Sơn (Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng), Trương Đức Giang (Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng), Lý Nguyên Triều (Ủy viên Bộ Chính trị, Trưởng Ban Tổ chức Trung ương), Uông Dương (Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Quảng Đông), Lưu Diên Đông (Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Quốc vụ viện), Lưu Vân Sơn (Ủy viên Bộ Chính trị, Trưởng Ban Tuyên truyền Trung ương) và Trương Cao Lệ (Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thiên Tân) sẽ cạnh tranh 7 vị trí còn lại.

Đương nhiên, vẫn còn nguyên tắc khác là phân biệt đối xử. Theo nguyên tắc này, Du Chính Thanh, Trương Đức Giang và Lưu Vân Sơn sẽ có ưu thế bởi họ đã có 2 khóa trong Bộ Chính trị. Như vậy, 4 ghế còn lại trong Thường vụ Bộ Chính trị Trung ương Trung Quốc sẽ là sự cạnh tranh giữa Vương Kỳ Sơn, Lý Nguyên Triều, Bạc Hi Lai, Uông Dương, Lưu Diên Đông và Trương Cao Lệ. Năng lực của Vương Kỳ Sơn và Lý Nguyên Triều đã được khẳng định. Những gì Bạc Hi Lai làm được mấy năm lại đây ở Trùng Khánh cũng đã được thừa nhận. Cho nên, xem ra chiếc ghế còn lại duy nhất sẽ là cuộc chạy đua giữa ba ứng cử viên là Uông Dương, Lưu Diên Đông và Trương Cao Lệ.

Cũng liên quan tới vấn đề lãnh đạo kế cận ở Trung Quốc, phóng viên Trung Quốc hàng đầu của hãng tin Reuters Lâm Quang Diệu cho rằng Tập Cận Bình sẽ trở thành Tổng Bí thư và Lý Khắc Cường sẽ trở thành Thủ tướng. Nhưng nếu bất ngờ xảy ra thì sẽ xuất hiện nhiều nhân tố không xác định, giống như "Lưu Thiếu Kỳ vốn sẽ kế nhiệm Mao Trạch Đông, nhưng lại chết trong nhà giam, Lâm Bưu cũng chết vì máy bay rơi, người thay thế Đặng Tiểu Bình là Hồ Diệu Bang cũng sớm qua đời, Triệu Tử Dương cũng bị rớt đài". Theo Lâm Quang Diệu, hiện nay, Trung Quốc không có một nhân vật mạnh vượt trội, nên luôn nhấn mạnh tới nhân tố tập thể lãnh đạo.

Theo Liên hợp Buổi sáng (chiều 12/7)

Mỹ Anh (gt)