Hàng loạt phố ở Việt Nam treo đèn lồng: Một kiểu học đòi?

Hàng loạt phố ở Việt Nam treo đèn lồng: Một kiểu học đòi?

23/06/2011 13:51:56

- Trước khi Phố Huế (Hà Nội) treo đèn lồng đỏ, hàng loạt tuyến phố ở nhiều tỉnh thành như Thái Bình, Nam Định, Hải Dương, Thanh Hóa... cũng đã treo loại đèn này. Bee.net.vn xin đăng tải ý kiến của một số chuyên gia về vấn đề này.

GS Sử học Chương Thâu: Một kiểu học đòi

Theo tôi treo đèn lồng chưa bao giờ là văn hóa, truyền thống của Việt Nam. Hội An là một chuyện khác. Việt Nam có đèn kéo quân, hay đèn xếp giấy như ở quê tôi nhưng chỉ chơi những dịp Trung thu mà thôi, và khác với đèn lồng ở Hội An.

Một nửa thế kỉ nay tôi sống ở Hà Nội chưa từng thấy có việc treo đèn lồng trên các tuyến phố, nên việc này cũng mới đây thôi. Nó cho thấy sự vô trách nhiệm và thiếu hiểu biết của chúng ta. Cũng là một kiểu học đòi.

Vậy phải treo gì khi nhà có lễ? Đấy là một câu hỏi khó cần suy nghĩ thêm. Tôi thấy ở Việt Nam ta từ lâu đã có thói quen trang hoàng thiếu ý thức, treo nhiều, lộn xộn, có khi chẳng ăn nhập gì, rồi băng rôn khẩu hiệu hết lễ rồi nhưng để mãi chẳng gỡ…


Nhà thơ Bằng Việt, Chủ tịch Liên hiệp hội VHNT Hà Nội: Đèn dây trên phố Hà Nội đều của Trung Quốc

Vấn đề này cũng không có gì to tát quá. Chúng ta cần ghi nhận ý định tốt là người ta muốn trang hoàng phố xá cho đẹp vào các dịp lễ. Nhưng do thiếu ý thức, thiếu hiểu biết nên mới xảy ra chuyện như vậy. Nhất là vừa rồi theo con đường buôn bán tiểu ngạch với Trung Quốc, các loại đèn lồng, đèn dây trang trí đủ chủng loại và đẹp mắt vào Việt Nam, người ta thấy tiện dụng, lại thêm lười suy nghĩ nên dùng luôn.

Đèn dây trang trí trên các phố ở Hà Nội hiện nay, đặc biệt dịp Đại lễ năm ngoái, đều là mua từ Trung Quốc cả, vì ở Việt Nam có đâu mà mua. Đúng là việc treo đèn lồng đỏ làm cho phố ta bị giống phố Tàu thật, vì đó là loại đèn rất đặc trưng của văn hóa Trung Quốc. Việc này chỉ cần giải thích cho người dân hiểu và dỡ xuống là được.

Nhưng chúng ta cũng phải tính chuyện có cái gì thật Việt Nam để treo vào dịp lễ. Việt Nam cũng có các loại đèn lồng truyền thống, với nhiều kiểu dáng, màu sắc chứ không chỉ hình tròn và màu đỏ, nhưng có ai sản xuất đâu, lấy gì mà dùng”.

GS. TS Trần Văn Khê: Treo để làm đẹp cũng chẳng sao

Bản thân tôi không phản đối việc treo đèn lồng có chữ, họa tiết Trung Quốc với mục đích trang trí, làm đẹp. Ngày xưa, rất nhiều gia đình cũng thường treo các bức hoành phi, câu đối có chữ Trung Quốc. Ngày trước, khi chưa xuất hiện chữ Quốc ngữ, người Việt đã cũng học và dùng chữ Hán.

Nhưng việc treo đèn lồng đỏ có in họa tiết và chữ Trung Quốc vào thời điểm này là không phù hợp với lòng người.

Theo tôi được biết, Việt Nam không có văn hóa đèn lồng đỏ. Ở Hội An, người dân thường treo đèn lồng nhưng đèn lồng ở đó rất đa dạng về màu sắc và không có chữ hay họa tiết Trung Quốc. Ngày trước, ở miền Bắc, các gia đình thường treo đèn kéo quân; ở miền Nam treo các loại đèn xếp bằng giấy.

Nguyễn Hoàng Diệu Thủy - Phan Tú