Tân đại sứ Mỹ gốc Hoa tại Trung Quốc: Sẽ yêu cầu Trung Quốc làm đúng cam kết

Tân đại sứ Mỹ gốc Hoa tại Trung Quốc:

Sẽ yêu cầu Trung Quốc làm đúng cam kết

Ngày 28.07.2011, 11:47 (GMT+7)

SGTT.VN - Sau khi được Thượng viện Mỹ phê chuẩn vào ngày 27.7, ông Gary Locke là người gốc Hoa đầu tiên chính thức trở thành đại sứ Mỹ tại Trung Quốc.

Ông Locke là thống đốc thứ 21 của bang Washington nhiệm kỳ 1997-2005 và cũng là thống đốc gốc Hoa đầu tiên. Trước đó, ông từng là chủ tịch uỷ ban Đặc trách chi tiêu của Hạ viện. Năm 2009, ông được Tổng thống Barack Obama bổ nhiệm là bộ trưởng Thương mại. Trong những chuyến công tác của mình, ông từng gặp cựu Chủ tịch Trung Quốc Giang Trạch Dân và Chủ tịch đương nhiệm Hồ Cẩm Đào. Ông tốt nghiệp cử nhân khoa học chính trị tại đại học Yale. Vào thời điểm ông Locke được đề cử làm đại sứ Mỹ tại Trung Quốc hồi tháng 3.2011, Bắc Kinh đã hoan nghênh quyết định này.

Nhiệm kỳ đại sứ của ông Locke sắp tới là một trong những giai đoạn quan hệ Mỹ-Trung đã giảm bớt căng thẳng sau nhiều vấn đề như chính sách xuất khẩu của Bắc Kinh, Trung Quốc tăng cường trang bị quân sự và về nhân quyền; vấn đề tổng thống Barack Obama gặp gỡ Đạt Lai Lạt Ma, Mỹ bán vũ khí cho Đài Loan... Hơn nữa, Trung Quốc còn là chủ nợ lớn nhất của Mỹ.

Trong phiên điều trần trước Thượng viện ngày 27.7, ông Locke nói sẽ sử dụng những kinh nghiệm của mình để đến với người dân Trung Quốc, nhưng không ngại đề cập tới những vấn đề nhạy cảm như "sự bất đồng sâu sắc" giữa quan điểm của ông và các nhà lãnh đạo nước này về nhân quyền và các cuộc đàn áp những nhà bất đồng chính kiến trong nước.

"Việc bảo vệ và thúc đẩy quyền được tự định đoạt và sự tự do là những nguyên lý cơ bản trong chính sách đối ngoại của Mỹ. Tôi sẽ nỗ lực hết sức để tuyên truyền về nhân quyền cho mọi người tại Trung Quốc", ông Locke nói. Ông Locke cũng cho biết sẽ đặt vấn đề không phổ biến vũ khí hạt nhân làm ưu tiên hàng đầu và Bắc Kinh "có thể, và chắc chắn, cần phải hành động hơn nữa" để kiềm chế CHDCND Triều Tiên.

Cũng trong phiên điều trần, ông Locke khẳng định sẽ đấu tranh cho các doanh nghiệp Mỹ bằng cách đẩy mạnh việc bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ và quyền dành cho các công ty nước ngoài được tham gia các gói thầu của chính phủ, xem thị trường Trung Quốc là "một mục tiêu trọng tâm".

Báo Wall Street Journal cho biết trong một lần tham dự diễn đàn về cải thiện môi trường đầu tư của Mỹ vào Trung Quốc hồi tháng 5.2011, ông Locke nói Trung Quốc đang đi ngược lại với những lời hứa sẽ đưa nền kinh tế nước này cởi mở hơn với công ty nước ngoài. "Tất cả những hành động gần đây của Trung Quốc, như phân biệt đối xử, hoạt động không minh bạch và thất bại trong ngăn chặn hàng giả tràn lan cho thấy nền kinh tế nước này trở nên kém cạnh tranh hơn và cũng ít nồng nhiệt để chào đón đầu tư nước ngoài trực tiếp", ông Locke nói.

Ông khẳng định Mỹ sẽ "sẵn sàng sử dụng mọi công cụ pháp lý nếu cảm thấy cần để bảo đảm Trung Quốc làm đúng cam kết của mình", trong đó gồm cả việc phải tuân thủ các chính sách thị trường mở mà nước này đã đồng ý khi tham gia WTO vào năm 2001. Khi được hỏi về vấn đề tỉ giá đồng nhân dân tệ, ông Locke thừa nhận Trung Quốc có tăng giá đồng nhân dân tệ, nhưng "càng ngày đồng nhân dân tệ càng thả nổi nhiều hơn và nhanh hơn". Chủ tịch hội đồng Thương mại Mỹ - Trung (USCBC), John Frisbie nhận định: "Với kinh nghiệm là bộ trưởng Thương mại Mỹ, ông Locke sẽ biết cần phải làm gì với quan hệ thương mại hai nước".

Thường xuyên đến Trung Quốc, ông Locke nói: "Trung Quốc hiện tại là một nước mà người dân sẽ không thể hình dung từ thời tuổi thơ của họ. Nơi đây có những thành phố hiện đại, hàng trăm triệu người đã được xóa nghèo... Nhưng vị thế mới này đồng nghĩa với những trách nhiệm quan trọng. Chính quyền cần kết hợp sự phát triển nội địa với những vấn đề quốc tế để thúc đẩy hòa bình và ổn định khu vực, bằng những cách thức phù hợp với tiêu chuẩn, luật lệ và tổ chức quốc tế hiện hành".

NAM LIÊN (theo AFP, WALL STREET JOURNAL, WIKIPEDIA)