Xấu hổ!

Xấu hổ!

Bài đăng trên Người Lao Động Thứ Sáu, 01/06/2012 23:32

Một thông tin khiến những công dân Việt Nam có lòng tự trọng cảm thấy xấu hổ xen lẫn xót xa: Đan Mạch thông báo ngừng tài trợ 3 dự án cho Việt Nam vì phát hiện những dấu hiệu “bất thường” như chi vượt mức thực tế, chênh lệch giữa sổ sách các dự án và mức chi được ủy quyền...

Tổng số tiền chi “bất thường” có thể lên đến 11,5 tỉ đồng. Đó là những dự án Đan Mạch hỗ trợ cho Việt Nam trong việc ứng phó với tác động của biến đổi khí hậu.

Đây không phải là lần đầu tiên một quốc gia tạm ngưng viện trợ cho Việt Nam. Còn nhớ tháng 12-2008, Nhật Bản đã tạm ngưng viện trợ ODA cho Việt Nam, đồng thời đóng băng số vốn vay đã cấp cho Việt Nam trong năm đó lên đến 700 triệu USD sau vụ án PCI chấn động dư luận lúc đó. Hành động của Nhật Bản lúc đó rất quyết liệt khi họ cương quyết xử lý những khuất tất trong dự án PCI tại nước họ trước với những bằng chứng không thể chối cãi. Nhật Bản cũng yêu cầu Việt Nam phải có các biện pháp hữu hiệu nhằm ngăn chặn nạn tham nhũng trong các dự án công. Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng lúc đó cũng rất cương quyết xử đến nơi đến chốn vụ việc này và tuyên bố “Việt Nam trân trọng từng đồng vốn ODA”. Vụ PCI tại Việt Nam cũng đã xử lý đến nơi đến chốn, Huỳnh Ngọc Sĩ - người liên quan đến vụ án này đã bị bắt. Không lâu sau đó Nhật Bản nối lại viện trợ ODA cho Việt Nam sau khi nhận được phúc trình về các biện pháp chống tham nhũng cũng như kết quả xử lý vụ án PCI.

Vụ PCI là một bài học lớn trong việc sử dụng các nguồn viện trợ nước ngoài, cũng là nỗi xấu hổ cho tất cả chúng ta khi quản lý yếu kém, tạo điều kiện cho bọn tham những hoành hành. Bài học đó tưởng không lặp lại, nay lại xuất hiện trong các dự án của người bạn Đan Mạch dành cho chúng ta.

Việt Nam đang trở thành một quốc gia có thu nhập trung bình. Thành quả đó có sự giúp đỡ rất lớn của bạn bè yêu mến chúng ta trên khắp thế giới. Nhiều nước đã viện trợ cho chúng ta rất lớn với tinh thần trong sáng như Thụy Điển chẳng hạn. Qua 40 năm hợp tác, Thụy Điển đã viện trợ cho Việt Nam 3,46 tỉ USD tính đến năm 2008. Hãy nhìn những công trình như Bệnh viện Nhi Thụy Điển tại Hà Nội, Bệnh viện Uông Bí, nhà máy giấy Bãi Bằng... mới hiểu được tấm lòng của nhân dân và Chính phủ Thụy Điển qua các thời kỳ.

Chúng ta trân trọng từng đồng vốn ODA, từng đồng vốn viện trợ phát triển và đã sử dụng đồng vốn này một cách hiệu quả, góp phần vào công cuộc phát triển đất nước. Tuy nhiên, những vụ tham nhũng đáng xấu hổ như PCI, các dự án của Đan Mạch đã làm ảnh hưởng đến uy tín của chúng ta. Đó là điều hết sức đáng tiếc. Đan Mạch đã chính thức đề nghị Chính phủ Việt Nam hỗ trợ điều tra những khuất tất trong 3 dự án nêu trên và chắc chắn việc điều tra sẽ được tiến hành một cách nghiêm túc.

Tiền viện trợ, kể cả vốn ODA của các nước bạn dành cho Việt Nam chính là tiền thuế của dân các nước ấy dành cho nhân dân Việt Nam. Mọi hành vi tham nhũng tiền viện trợ là tội ác, cần phải trừng trị đích đáng để những công dân Việt Nam cảm thấy đỡ xấu hổ với bạn bè yêu mến chúng ta.

Lưu Nhi Dũ

ODA và niềm tin

Bài đăng trên Thanh Niên 04/06/2012 3:57

Tuần trước, Đại sứ quán Đan Mạch tại Hà Nội xác nhận chính thức với Thanh Niên rằng nước này quyết định ngừng tài trợ 3 dự án liên quan đến biến đổi khí hậu của Việt Nam vì phát hiện những “dấu hiệu bất thường”. Theo tờ The Copenhagen Post, lượng vốn bị sử dụng sai mục đích có thể lên đến 3,3 triệu kroner (khoảng 11,5 tỉ đồng).

Rõ ràng, diễn biến trên sẽ gây ra tổn hại nhất định đối với uy tín của Việt Nam, về việc sử dụng nguồn vốn hỗ trợ, trong mắt các đối tác quốc tế. Điều này tạo ảnh hưởng xấu đến nỗ lực phát triển của nước ta khi các nhà tài trợ quốc tế vẫn đang cung cấp nguồn vốn vay hỗ trợ phát triển chính thức (Official Development Assistance - ODA) không hề nhỏ.

Theo số liệu của Ngân hàng Thế giới, trong Hội nghị Nhóm tư vấn các nhà tài trợ cho Việt Nam diễn ra hồi cuối năm ngoái, các đối tác cam kết 7,39 tỉ USD nguồn vốn vay ODA cho Việt Nam trong năm 2012. Tính riêng Đan Mạch thì nước này viện trợ hơn 1 tỉ USD cho Việt Nam kể từ năm 1972 đến nay. Vì thế, nếu các đối tác khác cũng nghi ngờ hiệu quả sử dụng những nguồn vốn phát triển do họ cung cấp thì chẳng ít dự án sẽ rơi vào tình trạng đình trệ.

Trước mắt, các chủ đầu tư, nhân sự làm việc tại 3 dự án trên sẽ bị ảnh hưởng không nhỏ. Xa hơn, sự việc trên có thể tạo ra một hệ lụy đối với mức độ đánh giá tín nhiệm tín dụng của Việt Nam. Theo một tác động dây chuyền, trái phiếu chính phủ do Việt Nam phát hành ra quốc tế có thể phải chịu mức lãi suất cao hơn. Khi đó, nền kinh tế nước ta sẽ bị ảnh hưởng đáng kể. Nếu như thế, hậu quả của sự việc trên có thể rất lớn, nhất là trong giai đoạn nền kinh tế nước ta đang phải đối mặt nhiều thách thức, chứ không chỉ là những khoản viện trợ vài triệu USD bị đình trệ.

Vì vậy, trước những dấu hiệu “bất thường” của 3 dự án mà Đan Mạch ngừng viện trợ, chúng ta cần nhanh chóng xác minh làm rõ để tránh các hệ lụy phát sinh rộng hơn. Năm 2008, chúng ta từng có bài học cay đắng khi bị phía Nhật Bản đóng băng các khoản viện trợ ODA vì vụ hối lộ quan chức Việt Nam của Công ty tư vấn quốc tế Thái Bình Dương (PCI). Chỉ đến khi Việt Nam có những động thái xử lý quyết liệt thì Nhật Bản mới nối lại viện trợ ODA. Do đó, lần này, không thể để chậm trễ trong việc làm rõ trắng đen những “bất thường” ở trên. Đây cũng là cơ hội để Việt Nam chứng minh nỗ lực minh bạch hóa các dự án phát triển mà những đối tác tài trợ luôn nhấn mạnh suốt nhiều năm qua. Thậm chí, Chính phủ cần triển khai một chương trình rà soát tất cả các dự án đang nhận tài trợ từ quốc tế.

Ngoài ra, trong khi chờ xác minh cụ thể “nghi án” sử dụng vốn sai mục đích ở trên, chúng ta nên chủ động gửi thông điệp chính trực, thậm chí là lời xin lỗi chính thức đến chính phủ Đan Mạch vì đã để xuất hiện sự kiện đáng tiếc. Mặc dù kết luận cuối cùng vẫn chưa được đưa ra nhưng những thông điệp đó là chẳng thừa khi sự kiện trên rõ ràng khiến đối tác không hoàn toàn hài lòng. Động thái này giúp thể hiện sự cầu thị minh bạch từ phía Việt Nam. Đồng thời, đối với dư luận trong nước, đây cũng là cách để chính phủ chứng minh quyết tâm phòng chống tham nhũng và chi tiêu lãng phí, sai mục đích.

Ngô Minh Trí